Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti, Türkiye, İran ve Ermenistan arasında denize kıyısı olmayan Azerbaycan’a bağlı özerk bir cumhuriyet olup, Azerbaycan’ın ülkemiz ile tek kara sınırını oluşturmaktadır.
Türkiye tarafında Dilucu, Nahçıvan tarafında ise Sederek Gümrük Kapıları yer almaktadır. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nin başkenti Nahçıvan Şehri ile Iğdır Merkezi arası mesafe yaklaşık 160 km’dir. Dilucu/Sederek Sınır Kapıları yaklaşık olarak orta noktada bulunmaktadır.
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nin Ermenistan’la sınırı 246 km, Türkiye ile sınırı 17,706 km, İran’la sınırı ise 204 km uzunluğundadır.
Yüzölçümü 5.502,73 km2olup, Azerbaycan’ın yaklaşık %6,3’ünü oluşturmaktadır. Oldukça dağlık bir yapıya sahip olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nde arazini yaklaşık %20’si ova, %2’si ise ormanlıktır. Ovaların önemli bir bölümü tarıma elverişlidir. Zengin madensuyu, soda ve tuz kaynakları bulunmaktadır.
İKLİM
Karasal iklime sahiptir. Yazlar sıcak, kışlar soğuktur. Ilık geçen ilkbahar ayları yağışlı, sonbahar ise kuraktır.
Isı Ortalaması: Yaz aylarında ısı 40-45 dereceye yükselebilmekte, sert kış şartlarında ise –25 dereceye kadar düşebilmektedir. Gece-gündüz ve yaz-kış ısı farkı büyüktür.
NÜFUS, DİL ve DİN
Toplam Nüfus:452.800 (28 Ocak 2018 tarihi itibariyle)
Resmi Dil:Azerbaycan Türkçesi
Din:Nüfusun %99,9’u Müslümandır.
YÖNETİM ŞEKLİ
İcra gücü Âli Meclis Başkanı’nda bulunmaktadır. Hâlihazırdaki Âli Meclis Başkanı Sayın Vasif Talıbov’dur. Adıgeçen doğrudan Azerbaycan Devlet Başkanı’na bağlıdır. Âli Meclis’te, 5 yıllık süre için seçilen 45 milletvekili bulunmaktadır. Âli Meclis Başkanı tarafından atanan bir Başbakan, Bakanlar Kurulu (Nazırlar Kabineti) ve bakanlık gibi çalışan Devlet Komitesi Başkanlıkları mevcuttur. Özerk Cumhuriyetin şehir ve rayonları İcra Hâkimi (Ülkemiz idari sisteminde Vali ve Kaymakam’a tekabül etmektedir.) tarafından idare edilir. İcra Hâkimleri Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Âli Meclis Başkanı’nın teklifi üzerine Azerbaycan Cumhurbaşkanı tarafından tayin edilir.
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Nahçıvan Şehri ve Şerur, Şahbuz, Kengerli, Sederek, Ordubad, Culfa ve Babek Rayonlarından oluşmaktadır.
EKONOMİK DURUM VE GÖSTERGELER (Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Devlet İstatistik Komitesi 2018 yılı resmi verileri)
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti 2004 - 2014 yıllarında ekonomik olarak hızlı bir kalkınma yaşamıştır. Birçok üretim kolunda faaliyet gösteren şirket ve fabrikalar kurulmuş olup Özellikle inşaat malzemeleri, mobilya, maden ve meyve suyu üretilmekte ve ihraç edilmekteydi. Ne var ki 2015 yılında Azerbaycan'da yaşanan iki devalüasyon sonucunda tüm Azerbaycan gibi Nahçıvan'da da ekonomi durmuş ve gün geçtikçe kötüye gitmektedir.
GSYİH:2 milyar 773 milyon 020 bin 500 Manat
GSYİH Kişi Başı:6.101,3 Manat
Büyüme Hızı:%1.9
İhracat:423.320.000 ABD Doları
İthalat:36.568.800 ABD Doları
Türkiye'den ithalat (2017 yılı): 535 milyon ABD Doları
Türkiye'ye ihracat (2017 yılı): 36 milyon ABD Doları
Ülke Para Birimi:Manat
Kur oranları (Azerbaycan Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ndeki İdaresi verilerine göre28 Ocak 2018 tarihi itibariyle):
1 ABD Doları 1.7000 Manat
1 Avro 1.9294 Manat
1 TL 0.4504 Manat
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Devlet İstatistik Komitesi’nin web sayfasından Nahçıvan hakkında daha geniş istatistiki bilgi edinilmesi mümkündür.
Turist sayısı: Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ni 2017 yılında 413.357 turist ziyaret etmiştir.
NAHÇIVAN ÖZERK CUMHURİYETİ’NDEKİ YABANCI TEMSİLCİLİKLER
Yabancı Diplomatik Temsilcilik Adedi:2 tane Başkonsolosluk (Türkiye ve İran İslam Cumhuriyeti)
TURİZM
Nahçıvan’da gezilebilecek tarihi ve turistik yerler:Nahçıvan tarih boyunca birçok devlete ev sahipliği yapmış kadim bir yerdir. Bu bakımdan gezilebilecek tarihi yapılar bulunmaktadır.
Bunlardan bazıları şunlardır: Mümine Hatun Türbesi, Yusuf Küseyir oğlu Türbesi, Nahçıvan Han Sarayı, Nuh Peygamberin Kabri, Karabağlar Mimarlık Kompleksi, Aza Köprüsü, Nahçıvan Came Mescidi, Ordubad Came Mescidi.
Kuran’ı Kerim’de kıssası geçen Ashab-ı Kehf’in mağarasının Nahçıvan’da olduğuna inanılmaktadır. Bu mağara Nahçıvan’a gelenlerin başlıca ziyaret mekânları arasında yer almaktadır.
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nde Ordubad Rayonu’nda bulunan Gemikaya ve civarında yapılan arkeolojik çalışmalarda tarihi M.Ö. 5.000’lere ait olduğu düşünülen resim ve yazılar bulunmuştur. Bu yazı ve resimler Nahçıvan’daki insan yerleşimlerinin çok eskilere dayandığının kanıtı olarak sunulmaktadır. Ayrıca Hz. Nuh’un gemisinin son olarak Gemikaya dağına geldiği ve zaman içinde burada taşlaştığı ileri sürülmektedir.
Sağlık Turizmi:Nahçıvan’da astım hastalarının tedavisine yönelik olarak Duzdağ Fizyoterapi Merkezi bulunmaktadır.
Nahçıvan’a nasıl gelinir?
Nahçıvan’a ulaşımın en kolay yolu Türk Hava Yolları’nın İstanbul-Nahçıvan arası seferleridir. Iğdır Havaalanı’nın açılması ile birlikte, havayolu ile Iğdır’a intikal edip, Iğdır üzerinden karayolu ile Nahçıvan’a gelinmesi de mümkündür. Iğdır-Nahçıvan arasında düzenli olarak otobüs seferleri yapılmaktadır. Dolayısıyla karayolu ile Iğdır’a, oradan da Nahçıvan’a gelmek de ayrı bir alternatiftir.
Azerbaycan Hava Yolları (AZAL) Nahçıvan-Bakü arasında seferleri vardır. Yabancılar için ücret 70 Manattır (yaklaşık 43 ABD Doları).
Nahçıvan’da nerede kalınabilir?
Duzdağı Oteli:83 ABD Doları (2 kişilik standart oda); Tebriz Oteli : 75 ABD Doları (2 kişilik standart oda); Grand Hotel:41 ABD Doları (2 kişilik standart oda)
Nahçıvan’daki tarihi, turistik yerler, oteller, restoranlar, sağlık turizmi imkânları, el dokumaları, halılar vb. hakkında daha detaylı bilgi için Nahçıvan Turizm Bilgi Merkezi’nin web sitesiziyaret edilebilir.
NAHÇIVAN’DA EV KİRALAMAYA İLİŞKİN BİLGİLER
Ev Kiralamada Başvurulan YöntemKişiler arası anlaşma veya emlak büroları.
Ortalama Ev Kira Düzeyi:Aylık 350-400 ABD Dolarından başlamaktadır.
EĞİTİM
Nahçıvan'da ilkokul ve lise aynı binada bulunmaktadır. Rusça eğitim veren 3 No’lu devlet ilköğretim okulu haricindeki diğer okullarda Azeri dilinde eğitim hizmeti verilmektedir. Okul öncesi eğitim için çocukların gidebilecekleri devlete bağlı kreşler vardır.
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nde iki üniversite mevcut olup, biri Nahçıvan Devlet Üniversitesi (NDÜ) diğeri Nahçıvan ÖzelÜniversitesi ’dir.
NDÜ’nün Mimarlık, Rus Dili ve Edebiyatı ile Müzik bölümleri ÖSYM üniversite tercih kılavuzunda yer almaktadır. NDÜ’de bazı bölümlerde yüksek lisans ve doktora eğitimi alınması mümkündür. Bu Üniversite’de 301 öğrencimiz eğitim almaktadır. Üniversite hakkında daha detaylı bilgi için resmi web sitesi ziyaret edilebilir.
NAHÇIVAN’IN YETİŞTİRDİĞİ DEĞERLER
Nahçıvan tarih boyunca yetiştirdiği devlet ve ilim adamları, sanatçılar, mimarlar, şair ve edebiyatçıları ile ön plana çıkmıştır. Bunlar arasında ilk akla gelenler Azerbaycan’ın Umum Milli Lideri merhum Haydar Aliyev ve hâlihazırdaki Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev’dir.
Nahçıvan Şehri’nde Haydar Aliyev Müzesi bulunmaktadır. Burada Umum Milli Liderin hayatına ilişkin belgeler, fotoğraflar, şahsi eşyaları, hakkında yazılmış kitaplar yer almaktadır.
Azerbaycan’ın ikinci Cumhurbaşkanı merhum Ebulfez Elçibey de Nahçıvanlıdır. Mutasavvıf Baba Nimetullah Nahçıvani (Türbesi Akşehir’dedir), Mimar Acemi Nahçıvani, devlet adamı/düşünür Fahrettin Hinduşah Nahçıvani, şair/yazar Hüseyin Cavid, âlim Nasiruddin Tusi, yazar Celil Memmedkuluzade, yazar/tiyatro sanatçısı Memmed Said Ordubadi, ressam Behruz Kengerli, şair Mehmet Araz’ı da bunlar arasında saymak mümkündür. Günümüzde Azerbaycan Cumhuriyeti’nin üst yönetiminde birçok Nahçıvanlı isim yer almaktadır. Nahçıvan'da doğan ancak daha sonra İstanbul'a giderek20'inci yy Türk sanatının en büyük ressamlarından biri olarak ün kazanan İbrahim Safi (Safiyev) de Nahçıvan'ın yetiştirdiği en büyük değerlerdendir.
